Patent alan akademisyenin milyar dolar yolculuğu…

Akademisyenler neden patent başvurusu yapmalı?

Araştırma-geliştirme ve akademi dünyasında geliştirilen her bir bilimsel çıktı için fikri mülkiyet ve patent hakkı alınabilieceğini biliyor muydunuz. Bilim adamları ve akademisyenlerin adlarına tescil ettirecekleri buluşları onlara uzun vadede bir servet kazandırabilir.

İşte, bu yılki Nobel Kimya Ödülünü alan üç kişiden biri olan Japon kimyageri Dr. Akira Yoshino’nun 26 milyar euro değerindeki lityum-iyon batarya pazarının öncü ismi olmasına neden olan öyküsü 1983’te yaptığı bir patent başvurusu ile başladı.

1948’de Osaka’nın kuzeyindeki Suita’da doğan Dr. Yoshino, ilk güvenli, üretilebilir ve modern lityum iyon pilin mucidi. Onun devrim niteliğindeki teknolojisi, günümüzde tüm dünyada akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve elektrikli araçlar aracılığıyla yaygın olarak kullanılıyor.

Dr. Yoshino, bugün cep telefonlarında ve bir çok cihazlarda kullanılan lityum-iyon batarya için patent başvurusunu ilk kez 1983 yılında yaptı. Şu anda ise kendisinin batarya alanında yaptığı sürekli buluşları korumaya yardımcı olan Japonya merkezli 56 adet fikri mülkiyet hakkına sahip ve 6 adet de Avrupa merkezli Patent hakkının mucidi.

Yoshino’nun 1970’lerden beri çalıştığı batarya firması Asahi Kasei, 2016 yılına kadar lityum-iyon akü ayırıcılar için küresel pazar payının yüzde 17’sine sahipti. 2017 yılında dünya çapında lityum-iyon pil pazarının 26,5 milyar Avro olduğu tahmin edilmekte olup, 2025 yılında 80 milyar Avro’nun üzerine çıkması bekleniyor.

Bu yılın başlarında, Akira Yoshino Avrupa Mucit Ödülü’nü kazanmıştı. Bu ödül, her yıl hem bireysel mucitlere hem de mucit ekiplerine EPO (Avrupa Patent Ofisi) tarafından, hak ettikleri tanınmayı onurlandırmak ve vermek için veriliyor.

Kimyadaki Nobel Ödülü, modern lityum-iyon batarya ile çalıştığı için Yoshino’ya verildi. Ancak, pek çok mucit daha önce benzer çözümler üzerinde çalışıyordu. Örneğin, Amerikan Wilson Greatbatch batarya alanında, 1970’lerin başında, kalp pili geliştiricileri için fikrini tescil ettirdi. Greatbatch’in icadı kalp pilini güvenilir kıldı ve pilin kendi kendine deşarjı çok düşüktü. Bu devrim niteliğindeki pil evrimi, tüm dünyadaki kalp hastaları üzerinde büyük bir etkiye yaptı, çünkü artık yaşamları boyunca sadece bir kalp piline ihtiyaç duyuyorlardı.

1970’lerde, Groth & Co İsveç’te Greatbatch ve şirketi için, çoğu lityum-iyon pil ve kalp pili ile ilgili yaklaşık 30 patent başvurusunda bulundu. Bu yıl, Nobel Kimya Ödülü, lityum-iyon pilin gelişimine katkılarından dolayı, Akira Yoshino ile birlikte, John B Goodenough ve M Stanley Whittingham’a da verildi.